Η δωρεά σπέρματος είναι ένας απλός τρόπος αντιμετώπισης της αδυναμίας απόκτησης παιδιού, όταν ο υποψήφιος πατέρας δεν έχει καθόλου σπερματοζωάρια στο σπέρμα ή είναι φορέας γενετικού ή κληρονομικού νοσήματος το οποίο μεταφέρεται στους απογόνους, με αποτέλεσμα οι απόγονοι να πάσχουν από το νόσημα.

Η δωρεά σπέρματος εφαρμόζεται επίσης σε γυναίκες που δεν έχουν σύντροφο και θέλουν να αποκτήσουν παιδί. Η διαδικασία είναι νόμιμη σύμφωνα με τον ελληνικό νόμο.

Το βασικό κίνητρο της δωρέας θα πρέπει να είναι αλτρουιστικοί λόγοι, δηλαδή ο δωρητής να θέλει να βοηθήσει κάποια γυναίκα η οποία δεν έχει σύντροφο ή κάποιο ζευγάρι που αντιμετωπίζει πρόβλημα γονιμότητας και δεν μπορεί να τεκνοποιήσει.

Ο ισχύον νόμος ορίζει ότι η τράπεζα σπέρματος μπορεί να αποζημιώσει το δότη με ένα χρηματικό ποσό (το οποίο επίσης ορίζεται από το νόμο), για κάθε οικονομική απώλεια που μπορεί να έχει υποστεί λόγω του χρόνου που έχει διαθέσει για τη δωρεά σπέρματος, αλλά και για τα όποια σχετικά έξοδα έχουν προκύψει. Σε καμία περίπτωση όμως, το χρηματικό ποσό που λαμβάνει ο δότης δεν μπορεί να αποτελεί το βασικό κίνητρο της δωρέας.

• Ιστορικό

Το ατομικό ιστορικό του υποψήφιου δότη είνα ιδιαίτερα σημαντικό ώστε να διαπιστωθεί η τυχόν ύπαρξη κληρονομούμενου νοσήματος, κάτι το οποίο κάνει απαγορευτική τη συνέχιση της διαδικασίας. Σε κάθε περίπτωση, το ατομικό ιστορικό θα πρέπει να παρέχει επιπλέον πληροφορίες για το οικογενειακό ιστορικό των δύο προηγούμενων γενεών.

• Εξετάσεις

Η πραγματοποίηση ειδικών εξετάσεων θα επιβεβαιώσουν την καλή υγεία του δότη και θα συμπληρώσουν τη διαδικασία ελέγχου για τον αποκλεισμό των εξής μεταδιδόμενων νοσημάτων:

1. Ηπατίτιδα B (HBsAg)
2. Ηπατίτιδα C (HCV)
3. AIDS (HIV I-II)
4. Σύφιλη (RPR)

• Γενετικός έλεγχος

Ένα δείγμα αίματος θα αναλυθεί, ώστε να διερευνηθεί εάν ο υποψήφιος δότης είναι φορέας κάποιου γενετικού νοσήματος, όπως είναι η κυστική ίνωση, και η μεσογειακή αναιμία. Επιπρόσθετες εξετάσεις μπορεί να διεξαχθούν ανάλογα με το οικογενειακό ιστορικό, τη φυλή ή την εθνικότητα. Οι Αφροαμερικανοί, για παράδειγμα, είναι πολύ πιθανό να εξεταστούν για δρεπανοκυτταρική αναιμία. Οι περισσότερες τράπεζες σπέρματος αποκλείουν τους δωρητές που μπορεί να έχουν αυξημένο κίνδυνο μετάδοσης ενός γενετικού νοσήματος. Ακόμη, οι δότες υποβάλονται σε καρυότυπο για να ελέγχεται ότι χρωμοσωμιακά δεν εμφανίζουν κάποιο νόσημα.

Η λήψη του σπέρματος γίνεται εντός της τράπεζας σπέρματος σε ειδικά διαμορφωμένο, ιδιωτικό χώρο, όπου το σπέρμα συλλέγεται από το δότη σε αποστειρωμένο δοχείο. Στη συνέχεια καταψύχεται και παραμένει αποθηκευμένο χωρίς να χρησιμοποιηθεί για 6 μήνες, μέχρι ο δότης να εξεταστεί ξανά για λοιμώδη νοσήματα και να βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχει περίπτωση μετάδοσης κάποιου τέτοιου νοσήματος. Κατόπιν το σπέρμα μπορεί, όταν χρειαστεί, να αποψυχθεί και να χρησιμοποιηθεί. Ο νόμος ορίζει και το μέγιστο αριθμό παιδιών που μπορεί να γεννηθούν με το σπέρμα του ίδιου δότη και είναι 10 παιδιά για την Ελλάδα.