Σημαντική εξέταση για τη διερεύνηση της γυναικείας υπογονιμότητας, η υστεροσαλπιγγογραφία (HSG), είναι μια ειδική ακτινογραφία κατά την οποία με τη χρήση του κατάλληλου σκιαγραφικού υλικού, απεικονίζει τη μήτρα και τις σάλπιγγες, δίνοντας χρήσιμες πληροφορίες για τη λειτουργία τους. Η εξέταση γίνεται σε ακτινολογικό εργαστήριο με τη χρήση ακτινών Χ από γυναικολόγο και ακτινολόγο και δεν ενέχει κινδύνους καθώς χρησιμοποιείται μικρή δόση ακτινοβολίας.
Πότε συστήνεται
- Στην περίπτωση που η γυναίκα δεν μένει έγκυος ενώ το σπέρμα του συντρόφου της είναι φυσιολογικό
- Στα πλαίσια ελέγχου πριν από σπερματέγχυση ή έξωσωματική γονιμοποίηση
- Μετά από σαλπιγγίτιδα / λοιμώξεις από χλαμύδια ή γονόκοκκο
- Στην περίπτωση επαναλαμβανόμενων αποβολών
- Για τον έλεγχο ανατομικών ανωμαλιών της μήτρας, όπως η δίκερη ή η δίδελφη μήτρα, ή η ύπαρξη ενδομητρίου διαφράγματος
- Για την περαιτέρω διερεύνηση παθολογικών ευρημάτων στο υπερηχογράφημα, όπως οι ενδομητρικοί πολύποδες, τα ινομυώματα, οι συμφύσεις.
Ποια είναι η κατάλληλη στιγμή για να πραγματοποιηθεί
Η κατάλληλη στιγμή για να κάνει μια γυναίκα σαλπιγγογραφία είναι στην πρώτη φάση του κύκλου της, δηλαδή στο πρώτο 10μερο μετά την περίοδο και, ιδανικά, το διάστημα από την 9η μέχρι την 11η ημέρα του κύκλου της (πριν την ωορρηξία).
Η προετοιμασία
- Να μην έχει προηγηθεί σεξουαλική επαφή από την πρώτη ημέρα της περιόδου μέχρι την ημέρα της εξέτασης
- Να ληφθεί κάποιο αναλγητικό/αντιφλεγμονώδες μία ώρα πριν την εξέταση (Depon 1000mg, Xefo Rapid, Buscopan plus).
Πώς γίνεται η εξέταση
Στην εξέταση της υστεροσαλπιγγογραφίας χρησιμοποιούνται σχεδόν τα ίδια γυναικολογικά εργαλεία με τη λήψη του τεστ PAP. H γυναίκα ξαπλώνει στο ακτινολογικό τραπέζι κάτω από το μηχάνημα ακτίνων Χ και τοποθετείται στο άνοιγμα του κόλπου ο ειδικός κολποδιαστολέας. Μόλις ο γυναικολόγος καθαρίσει και προετοιμάσει κατάλληλα τον τράχηλο, τοποθετεί ένα λεπτό και μαλακό σωλήνα (καθετήρα) στο στόμιο του τραχήλου, διοχετεύοντας με τη βοήθειά του τη σκιαγραφική ουσία που θα «γεμίσει» τις κοιλότητες της μήτρας και των σαλπίγγων. Στο σύντομο χρονικό διάστημα (5-10 λεπτά) κατά το οποίο οι κοιλότητες «γεμίζουν» με το σκιαγραφικό υλικό, λαμβάνονται στοχευμένα ακτινογραφίες. Ο ρόλος του ιωδιούχου υδατοδιαλυτού σκιαγραφικού υλικού, είναι να αποτυπώσει με ακρίβεια στις ακτινογραφίες τις περιοχές αυτές (μήτρα και σάλπιγγες). Η εξέταση ολοκληρώνεται με την ακτινογραφία της γυναίκας σε όρθια θέση, προκειμένου να διαπιστωθεί αν το σκιαγραφικό υλικό έχει περάσει σε όλη την περιτοναϊκή κοιλότητα και δεν υπάρχει κάποια κατακράτηση υγρού στις σάλπιγγες (όπως για παράδειγμα στην περίπτωση που υπάρχουν συμφύσεις).
Η διάγνωση των αποτελεσμάτων της εξέτασης είναι άμεση. Απαραίτητη προϋπόθεση για την ολοκλήρωση της διαδικασίας της εξέτασης, είναι η λήψη προφυλακτικής αντιβιοθεραπείας προκειμένου να αποφευχθεί πιθανή ενδομήτρια λοίμωξη.
Τι να προσέξετε:
- Η υστεροσαλπιγγογραφία δεν πρέπει να πραγματοποιείται σε γυναίκες που πάσχουν από φλεγμονώδη πυελική νόσο ή αντιμετωπίζουν ανεξήγητη κολπική αιμορραγία
- Ο γιατρός θα πρέπει να ενήμερος για τυχόν αλλεργία σε κάποια φαρμακευτική ουσία
- Την ημέρα της εξέτασης μπορείτε να φάτε και να πιείτε κανονικά
- Ιδανικά, 2-3 ημέρες πριν την εξέταση, αποφύγετε οτιδήποτε μπορεί να προκαλέσει δυσφορία και φούσκωμα στην κοιλιακή χώρα. Όσο πιο χαλαρή είστε, τόσο ευκολότερα πραγματοποιείται η εξέταση
- Ορισμένες φορές, αμέσως μετά την υστεροσαλπιγγογραφία ή και 24-48 ώρες αργότερα, μπορεί να παρουσιαστεί μια ελάχιστη ποσότητα αίματος, γεγονός απόλυτα φυσιολογικό και αναμενόμενο. Στην περίπτωση όμως που η αιμορραγία ή ο πόνος είναι έντονος, συμβουλευτείτε άμεσα το γυναικολόγο σας.
Η πιο συχνή ανησυχία των γυναικών που καλούνται να κάνουν την εξέταση, είναι ο φόβος των ενοχλήσεων ή του πόνου στη διάρκεια και μετά. Στην πραγματικότητα, με την κατάλληλη προετοιμασία η εξέταση είναι καλά ανεκτή και οι περισσότερες γυναίκες νοιώθουν κατά τη διάρκειά της κάτι αντίστοιχο ή λιγότερο από ήπιες κράμπες και πόνους περιόδου. Μεγαλύτερη ένταση πόνου νοιώθουν κατά κανόνα οι γυναίκες που παρουσιάζουν παθολογικά ευρήματα, όπως συμφύσεις στην ενδομητρική κοιλότητα ή/και αποφραγμένες ή περιορισμένης διαβατότητας σάλπιγγες. Μετά το τέλος της εξέτασης, η γυναίκα μπορεί να επιστρέψει κανονικά στις δραστηριότητές ή και στην εργασία της, εφόσον νοιώθει καλά και το επιθυμεί.
Τα επιπλέον οφέλη της εξέτασης
Εκτός από διαγνωστικό χαρακτήρα, η υστεροσαλπιγγογραφία έχει και θεραπευτικά οφέλη. Καθώς το σκιαγραφικό υγρό διαπερνά την κοιλότητα της μήτρας και τις σάλπιγγες και εφόσον δεν υπάρχουν σοβαρά παθολογικά ευρήματα, δρα σαν αποφρακτικό υλικό καθαρίζοντας και διανοίγοντας τις σάλπιγγες, με τις τυχόν μικροσυμφύσεις και μικροαποφράξεις να λύνονται και να διασπώνται αντίστοιχα. Γεγονός που θα συμβάλλει στην επίτευξη εγκυμοσύνης με φυσική σύλληψη, αν όχι στον ίδιο, σε επόμενους κύκλους.
